Stair na Scoile Na Sean Laethanta

Stair Scoil Náisiúnta na bhForbacha: Scoil Mhuire

Sular tógadh an Scoil Náisiúnta bhí scoil íocaíochta ann ag Conchúr Mac Donnchadha sa gceantar. Bhí seomra ar cíos aige seo thuas ar bhóthar Chnocán an Bhodaigh.

Siad na Blácaigh a thug an talamh ar a bhfuil Seanscoil na bhForbacha tógtha agus d’ioc Aindriú Óg de Bláca, Tiarna Talún na háite trian de’n chostas sé sin 37 punt is 8p.

D’ioc Coimisinéiri an Oideachas Náisiúnta dhá thrian de’n chostas tógála agus troscán ar iomlán costais 74 Punt 3s 4d. Meastar go raibh thart ar 100 scoláiri ann ag an am.

D’oscail Scoil Mhuire na bhForbacha de’n chéad uair ar an lú Márta 1842.

Seomra amháin a bhí ann 45 troigh ar fhad, 20 troigh ar leithead agus 10 dtroigh ar airde. Bhí 6 stól (form) 10 dtroigh ar fhad an ceann mar throscán.

Ba é Aindriú Blácaigh an chéad bhainisteoir. Thart ar 1910 déanadh an seomra a roinnt agus déanadh scoil dhá sheomra di.

Ba é an Coirneál Séan Blácaigh an fear deireadh acu a bhí ina bhainisteoir i 1913.

Sa mbliain 1911 thóg Sagart Paróiste Rathúin, An tAthair P.J.Lally ceannas ar an scoil mar ba cuid den pharóiste sin na Forbacha ag an am.

Tógadh seomra breise cóngarach de i 1920.

Tá cáipéisí a bhaineann le tionscamh a déanadh sa scoil sna tríochadaí ag Béaloideas Éireann agus tá seanchas na háite iontú.

I 1950 cuireadh scoil nua dhá sheomra ar fáil in áit na sean scoile ar shuíomh taobh thoir de.

I 1986 cuireadh dhá sheomra eile leis, chomh maith le halla, cistin agus seomra múinteóirí srl.

B’é Béarla teanga na scoile suas go dtí an bhliain 1911 agus ba í an Ghaeilge an teanga teagaisc uaidh sin i leith.